Piyasalarda çöküş devam ediyor. Bu sefer salgının adı “Çin. Çin ekonomisinin beklenenden daha fazla yavaşlayacağı görülüyor. Büyüme rakamları Çin ekonomisi için aslında küçülme anlamına geliyor. Tabi küresel ekonomi için de bir daralma demek. Çin küresel ekonominin son dönemdeki en büyük yatırımcısı yani lokomotifi. Ekonomileri ayakta tutan hem talebi hem de arzıyla büyük ölçüde ekonomilerin gelişmesine katkı sağlayan bir dünya devi. Son dönemde ise yavaşlamaya başladı bu dev. Devlet yatırımları ve harcamaları ile ayakta kalan Çin alınan tüm tedbirlere rağmen istenilen performansı göstermemeye başladı.
Dün Shanghai endeksi yüzde 8.5’den fazla düştü. Bugün ise kayıplar yüzde 4’ün üzerinde. Yuan’ın değer kaybetmesi için devalüasyon silahını kullanan Çin Merkez Bankası bir nevi borsayı da vurmuş oldu. Kayıplar 200 milyar dolardan daha fazla. Küresel ekonomide ise 2.7 trilyon dolarlık bir kayıp mevcut. Gelişmiş ülke piyasaları da dahil başta Asya olmak üzere tüm endeksler yeniden ayı piyasasında girmiş görünüyor. Bu ortamda güvenli liman ise Altın ve Tahviller olarak ön plana çıkıyor. ABD 10 yıllıklarında satış baskısı devam ediyor. Altın fiyatlarında ise 1170 dolara kadar hızlı bir yükseliş görüldü. Yani ortam tamamen yatırımcının korkusuyla şekilleniyor. Yatırımcı bir kez korktuğu zaman yeniden güvenmesi zordur. Bu durumda Çin’in de atması gereken adımlar olacaktır. Daha önce yaptığım müdahalelerde hisse senedi alım taahhütleri bir miktar işe yaramıştı. Bugün yaklaşık 30 milyar dolar piyasaya enjekte etti. Ancak adımlar yeterli olmadı. Gelecek günlerde bu adımlar artarak devam edebilir. Çünkü Çin’e bir şey olması demek tüm dünyanın hastalanması demek.
İçeride ise erken seçim kararı fiyatlanmaya devam ediyor. Çin’in bu süreçte ortaya çıkması biz iç dinamiklerimizle başa çıkamazken üzerine bir de küresel risklerin eklenmesi yıl başında açıkladığımız 69 bin seviyesine gelmemizi sağladı. 69 bin 800 seviyesine kadar satış geldi. Tepki alımları ile yeniden 72 bin seviyesinin üzerindeyiz. Ancak seyir karmaşık şekilde devam edebilir. Satış baskısıyla 69 bin seviyesi kırılırsa 65 bin hedefi yıl bitmeden görülebilir.
Türkiye halen yatırımcı gözünde belirsizliklerin maksimum düzeyde olduğu ekonomik görünüm açısından güven vermeyen ve Merkez Bankası’nın sessiz kaldığı bir ülke. Bu ortam en az 4 ay daha devam edecek görünüyor. Böylece borsada yükselişler satış fırsatı olarak görülüyor. FED’in faiz artırımı gerçekleştikten sonra piyasaya girecek olan Merkez Bankası ise bu kararı ile oldukça geç kalmış olabilir. Mart ayında dolarda 3 TL seviyesinin görüleceğini söylemiştik. Siyasi riskler, jeopolitik belirsizlikler ve küresel ekonomik koşullar derken yılın son çeyreğine girmeden 3 TL hedefimiz gerçekleşti. Ancak bu şekilde risklerin maksimum düzeyde devam ettiği bir ortam da devam edilirse kurda 3.20 seviyesi görülebilir. Yani Türkiye için artık yeni normal 3 seviyeleri olarak görülüyor.